ΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΜΠΙΡΙΜΠΑΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ «ΑΥΣΤΗΡΗΣ» ΜΠΙΡΙΜΠΑΣ
Η
μπιρίμπα είναι ένα δημοφιλές
παιχνίδι με παιγνιόχαρτα, που διαμορφώθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου ως
τοπική παραλλαγή του Αγγλικού "πινάκλ"
(του οποίου απλούστερη παραλλαγή ήταν σε άλλα μέρη το γνωστό
"κουμκάν"). Στην Ελλάδα μεταφέρθηκε μετά τον πόλεμο από Έλληνες
στρατιωτικούς που υπηρέτησαν κατά τη διάρκεια της Κατοχής στην Αίγυπτο και από
ομογενείς εξ Αιγύπτου.
Η αυστηρή μπιρίμπα (ή μπαρίμπα) είναι
η μεταγενέστερη παραλλαγή στην οποία, για να σηκώσει ο παίκτης τα ανοιχτά
φύλλα από κάτω, τίθεται ως όρος να κατεβάσει
άμεσα τουλάχιστον ένα από αυτά (κολλώντας
το σε υπάρχουσα ή σε νεοδημιουργούμενη στήλη).
Κανονικά παίζεται από 2 ζεύγη παικτών, αλλά μπορεί να
παίζεται και από 3 ζεύγη ή, ακόμα, από 2
ή 3 άτομα μεμονωμένα.
Χρησιμοποιούνται 3 πλήρεις τράπουλες των 54 φύλλων, αλλά
μπορεί να παιχτεί και με 2 τράπουλες.
Ως μπαλαντέρ ορίζονται τα 6 Joker και τα 12 Δυάρια (ή 4 Joker και 8 Δυάρια στις 2 τράπουλες).
Η φορά του παιχνιδιού ακολουθεί την κίνηση του ελληνικού χορού, αντίθετη με την κίνηση των δεικτών του ωρολογίου.
Στη διανομή λαβαίνουν από 11 φύλλα ο κάθε παίκτης, τα οποία μοιράζει ο διανομέας, ενώ ο αριστερός του, που κόβει την τράπουλα, δημιουργεί 2 μπιριμπάκια (πακέτα ή ματσάκια) των 11 φύλλων και τα κρατά σε ιδιαίτερη θέση στο τραπέζι. Ενίοτε συμφωνείται τα μπιριμπάκια να αποτελούνται από 13 φύλλα. Όταν παίζουν 3 παίκτες, κρατούνται 3 μπιριμπάκια των 11 φύλλων.
Τα φύλλα που περίσσεψαν από το μοίρασμα και τα μπιριμπάκια, τοποθετούνται κλειστά στη μέση του τραπεζιού, με επάνω τα φύλλα του διανομέα και κάτω τα φύλλα αυτού που έκοψε και με ανοιχτό το επάνω φύλλο, το οποίο και ορίζεται ως χρωματικό ατού του παιχνιδιού. Ο πρώτος παίκτης δικαιούται να σηκώσει το ατού χωρίς να το κατεβάσει άμεσα. Αν το επάνω φύλλο είναι Joker, είναι στην επιλογή του να υποδείξει χρώμα ατού ή να παιχτεί η συγκεκριμένη παρτίδα χωρίς ατού. Αν σηκώσει κλειστό φύλλο και αφήσει τον Joker, η παρτίδα παίζεται χωρίς ατού.
Η διανομή των χαρτιών γίνεται με κυκλική εναλλαγή των παικτών ανά παρτίδα. Αυτός που πήρε πρώτος στην προηγούμενη παρτίδα μοιράζει τα χαρτιά, ενώ ο προηγούμενός του τα κόβει και από τα κομμένα κάνει τα μπιριμπάκια. Στην πρώτη παρτίδα του κάθε παιχνιδιού, κληρώνεται προηγουμένως αυτός που θα πάρει πρώτος φύλλο, συνήθως με τράβηγμα χαρτιού και επικράτηση εκείνου με το μεγαλύτερο φύλλο (με τη σειρά 2 έως 10, J-Q-K-A, Joker). Σε ισοβαθμία των ισχυρών, η κλήρωση επαναλαμβάνεται μεταξύ τους.
Σκοπός του παίκτη είναι να αποβάλει όλα τα φύλλα, δημιουργώντας συνδυασμούς (στήλες ή κολώνες) φύλλων του αυτού χρώματος από 3 μέχρι 13 φύλλα, σε κοινό ταμπλό ανά ζεύγος. Πολύχρωμες στήλες του ίδιου αριθμού ή φιγούρας (αρσενικές) δεν επιτρέπονται, έστω και αν αποτελούνται καθ΄ ολοκληρία από μπαλαντέρ. Ο Άσσος (Α) μπορεί είτε να τοποθετείται στην κανονική θέση του στον αριθμό 1 είτε ως τελευταία φιγούρα της στήλης (J-Q-K-A), αλλά όχι και στις 2 θέσεις (όχι 2 άσσοι στην ίδια στήλη).
Οι στήλες που δεν έχουν μπαλαντέρ ονομάζονται καθαρές (ατόφιες) ενώ οι στήλες που έχουν μπαλαντέρ ονομάζονται σκάρτες (βρώμικες). Στη σκάρτη στήλη επιτρέπεται η τοποθέτηση ενός το πολύ μπαλαντέρ (Joker ή διπλού οποιουδήποτε χρώματος) στη θέση του φύλλου ή της φιγούρας που διακόπτει τη σειρά. Όταν βρεθεί το φύλλο που λείπει, το μπαλαντέρ μετακινείται στην αρχή ή το τέλος της στήλης και διευκολύνει τη συνέχισή της. Αν το μπαλαντέρ είναι δυάρι στο ίδιο χρώμα με τη στήλη και δεν υπάρχει όμοιο στην κανονική του θέση, όταν βρεθεί το αντίστοιχο φύλλο ή τοποθετηθεί άλλο μπαλαντέρ, το δυάρι μετακινείται στη θέση του ως απλό φύλλο και η στήλη γίνεται καθαρή ή παραμένει σκάρτη, αντίστοιχα. Όσο το μπαλαντέρ είναι στα άκρα της στήλης, μετακινείται ελεύθερα στο άνω ή κάτω άκρο, προκειμένου να επεκταθεί η στήλη.
Οι στήλες που περιέχουν 7-12 φύλλα ονομάζονται μπιρίμπες και οι στήλες που φτάνουν στα 13 φύλλα ονομάζονται σούπερ μπιρίμπες (ή γεμάτες ή πλήρεις) και διακρίνονται παρομοίως σε καθαρές και σκάρτες. Η σούπερ μπιρίμπα, μόλις σχηματισθεί, κλείνεται σε πακετάκι, με ανοιχτό επάνω της τον Άσσο αν είναι καθαρή ή το μπαλαντέρ αν είναι σκάρτη, και δεν επιτρέπεται να προστεθεί 14ο φύλλο (μπαλαντέρ στην καθαρή ή το φύλλο που λείπει στη σκάρτη).
Ως μπαλαντέρ ορίζονται τα 6 Joker και τα 12 Δυάρια (ή 4 Joker και 8 Δυάρια στις 2 τράπουλες).
Η φορά του παιχνιδιού ακολουθεί την κίνηση του ελληνικού χορού, αντίθετη με την κίνηση των δεικτών του ωρολογίου.
Στη διανομή λαβαίνουν από 11 φύλλα ο κάθε παίκτης, τα οποία μοιράζει ο διανομέας, ενώ ο αριστερός του, που κόβει την τράπουλα, δημιουργεί 2 μπιριμπάκια (πακέτα ή ματσάκια) των 11 φύλλων και τα κρατά σε ιδιαίτερη θέση στο τραπέζι. Ενίοτε συμφωνείται τα μπιριμπάκια να αποτελούνται από 13 φύλλα. Όταν παίζουν 3 παίκτες, κρατούνται 3 μπιριμπάκια των 11 φύλλων.
Τα φύλλα που περίσσεψαν από το μοίρασμα και τα μπιριμπάκια, τοποθετούνται κλειστά στη μέση του τραπεζιού, με επάνω τα φύλλα του διανομέα και κάτω τα φύλλα αυτού που έκοψε και με ανοιχτό το επάνω φύλλο, το οποίο και ορίζεται ως χρωματικό ατού του παιχνιδιού. Ο πρώτος παίκτης δικαιούται να σηκώσει το ατού χωρίς να το κατεβάσει άμεσα. Αν το επάνω φύλλο είναι Joker, είναι στην επιλογή του να υποδείξει χρώμα ατού ή να παιχτεί η συγκεκριμένη παρτίδα χωρίς ατού. Αν σηκώσει κλειστό φύλλο και αφήσει τον Joker, η παρτίδα παίζεται χωρίς ατού.
Η διανομή των χαρτιών γίνεται με κυκλική εναλλαγή των παικτών ανά παρτίδα. Αυτός που πήρε πρώτος στην προηγούμενη παρτίδα μοιράζει τα χαρτιά, ενώ ο προηγούμενός του τα κόβει και από τα κομμένα κάνει τα μπιριμπάκια. Στην πρώτη παρτίδα του κάθε παιχνιδιού, κληρώνεται προηγουμένως αυτός που θα πάρει πρώτος φύλλο, συνήθως με τράβηγμα χαρτιού και επικράτηση εκείνου με το μεγαλύτερο φύλλο (με τη σειρά 2 έως 10, J-Q-K-A, Joker). Σε ισοβαθμία των ισχυρών, η κλήρωση επαναλαμβάνεται μεταξύ τους.
Σκοπός του παίκτη είναι να αποβάλει όλα τα φύλλα, δημιουργώντας συνδυασμούς (στήλες ή κολώνες) φύλλων του αυτού χρώματος από 3 μέχρι 13 φύλλα, σε κοινό ταμπλό ανά ζεύγος. Πολύχρωμες στήλες του ίδιου αριθμού ή φιγούρας (αρσενικές) δεν επιτρέπονται, έστω και αν αποτελούνται καθ΄ ολοκληρία από μπαλαντέρ. Ο Άσσος (Α) μπορεί είτε να τοποθετείται στην κανονική θέση του στον αριθμό 1 είτε ως τελευταία φιγούρα της στήλης (J-Q-K-A), αλλά όχι και στις 2 θέσεις (όχι 2 άσσοι στην ίδια στήλη).
Οι στήλες που δεν έχουν μπαλαντέρ ονομάζονται καθαρές (ατόφιες) ενώ οι στήλες που έχουν μπαλαντέρ ονομάζονται σκάρτες (βρώμικες). Στη σκάρτη στήλη επιτρέπεται η τοποθέτηση ενός το πολύ μπαλαντέρ (Joker ή διπλού οποιουδήποτε χρώματος) στη θέση του φύλλου ή της φιγούρας που διακόπτει τη σειρά. Όταν βρεθεί το φύλλο που λείπει, το μπαλαντέρ μετακινείται στην αρχή ή το τέλος της στήλης και διευκολύνει τη συνέχισή της. Αν το μπαλαντέρ είναι δυάρι στο ίδιο χρώμα με τη στήλη και δεν υπάρχει όμοιο στην κανονική του θέση, όταν βρεθεί το αντίστοιχο φύλλο ή τοποθετηθεί άλλο μπαλαντέρ, το δυάρι μετακινείται στη θέση του ως απλό φύλλο και η στήλη γίνεται καθαρή ή παραμένει σκάρτη, αντίστοιχα. Όσο το μπαλαντέρ είναι στα άκρα της στήλης, μετακινείται ελεύθερα στο άνω ή κάτω άκρο, προκειμένου να επεκταθεί η στήλη.
Οι στήλες που περιέχουν 7-12 φύλλα ονομάζονται μπιρίμπες και οι στήλες που φτάνουν στα 13 φύλλα ονομάζονται σούπερ μπιρίμπες (ή γεμάτες ή πλήρεις) και διακρίνονται παρομοίως σε καθαρές και σκάρτες. Η σούπερ μπιρίμπα, μόλις σχηματισθεί, κλείνεται σε πακετάκι, με ανοιχτό επάνω της τον Άσσο αν είναι καθαρή ή το μπαλαντέρ αν είναι σκάρτη, και δεν επιτρέπεται να προστεθεί 14ο φύλλο (μπαλαντέρ στην καθαρή ή το φύλλο που λείπει στη σκάρτη).
Για να σηκώσει μπιριμπάκι ένας παίκτης, απαιτείται η
ομάδα του να έχει μία τουλάχιστον μπιρίμπα
(καθαρή ή σκάρτη). Το μπιριμπάκι παίζεται μετά ένα γύρο, εκτός αν ο παίκτης που
το πήρε απαλλάχτηκε από τα χαρτιά του χωρίς να πετάξει φύλλο στο κέντρο, οπότε παίζει
κατ΄ευθείαν το μπιριμπάκι (παιζόμενο).
Κάθε ζεύγος δικαιούται να σηκώσει ένα
μπιριμπάκι.
Η παρτίδα κλείνει όταν ένας παίκτης απαλλαγεί από
όλα του τα φύλλα, εφόσον η ομάδα του έχει μία τουλάχιστον καθαρή μπιρίμπα και έχει παίξει το μπιριμπάκι της. Ο παίκτης που
κλείνει δεν έχει δικαίωμα να κλείσει
χωρίς να πετάξει φύλλο στο κέντρο. Αν εξαντληθούν τα διαθέσιμα φύλλα, η παρτίδα
συνεχίζεται με τα ανοιχτά φύλλα που είναι κάτω και λήγει χωρίς κλείσιμο, αν παιχτεί ένας πλήρης γύρος που οι παίκτες θα πάνε
"ντούκο" (δηλαδή κανένας
δεν θα μπορέσει ή δεν θα θελήσει να σηκώσει τα ανοιχτά φύλλα). Τέλος, κάθε ζεύγος
δικαιούται, σε μία παρτίδα ανά
παιχνίδι, να κλείσει την παρτίδα οποιαδήποτε στιγμή, δηλώνοντας ομόφωνα "πάσσο", εφόσον υπολείπεται του προηγούμενου στη βαθμολογία ζεύγους κατά 1.000
πόντους και άνω.
Στην αυστηρή μπιρίμπα, δεν προβλέπονται
άλλοι περιορισμοί πόντων για το
αρχικό άνοιγμα, πλην της υποχρέωσης μπιρίμπας.
..
BΑΘΜΟΛΟΓΙΑ
.
Με το κλείσιμο κάθε
παρτίδας, μετρώνται οι πόντοι κάθε ζεύγους ή παίκτη ως εξής :
Η αξία των χαρτιών, ανεξαρτήτως χρώματος, είναι 10 πόντοι το καθένα, εκτός από τα 3 έως
7 που μετρούν 5 πόντους και τα Joker που μετρούν 20 πόντους. Το άθροισμα δεν
στρογγυλεύεται.
Οι μπιρίμπες, σκάρτες ή καθαρές, επιβραβεύονται με 100 ή 200 πόντους αντίστοιχα, πλέον των φύλλων τους, διπλασιαζόμενους στις ατού (200-400), ξανά διπλασιαζόμενους στις σούπερ μπιρίμπες (400-800) και ξανά διπλασιαζόμενους στις σούπερ ατού μπιρίμπες (800-1.600). Εναλλακτικά, σε ορισμένα τραπέζια, οι απλές, ατού, σούπερ και σούπερ ατού μπιρίμπες βαθμολογούνται αντίστοιχα με 100-200, 300-600, 500-1.000 και 1.000-2.000 πόντους.
Επιπλέον, το ζεύγος που έκλεισε κανονικά (όχι με πάσσο) αμείβεται επιπρόσθετα με 100 πόντους, ενώ αυτό που δεν πρόλαβε να παίξει μπιριμπάκι χρεώνεται με 100 αφαιρούμενους πόντους.
Το παιχνίδι κλείνει με νικητή το ζεύγος ή τον παίκτη που υπερβαίνει τους 5.000 πόντους (5005 και άνω), αλλά αυτό μπορεί να ορίζεται και λιγότερο. Εξυπακούεται ότι, αν υπερβούν το όριο κλεισίματος περισσότερα ζεύγη ή άτομα, νικητής είναι εκείνος με τους περισσότερους πόντους.
.
Οι μπιρίμπες, σκάρτες ή καθαρές, επιβραβεύονται με 100 ή 200 πόντους αντίστοιχα, πλέον των φύλλων τους, διπλασιαζόμενους στις ατού (200-400), ξανά διπλασιαζόμενους στις σούπερ μπιρίμπες (400-800) και ξανά διπλασιαζόμενους στις σούπερ ατού μπιρίμπες (800-1.600). Εναλλακτικά, σε ορισμένα τραπέζια, οι απλές, ατού, σούπερ και σούπερ ατού μπιρίμπες βαθμολογούνται αντίστοιχα με 100-200, 300-600, 500-1.000 και 1.000-2.000 πόντους.
Επιπλέον, το ζεύγος που έκλεισε κανονικά (όχι με πάσσο) αμείβεται επιπρόσθετα με 100 πόντους, ενώ αυτό που δεν πρόλαβε να παίξει μπιριμπάκι χρεώνεται με 100 αφαιρούμενους πόντους.
Το παιχνίδι κλείνει με νικητή το ζεύγος ή τον παίκτη που υπερβαίνει τους 5.000 πόντους (5005 και άνω), αλλά αυτό μπορεί να ορίζεται και λιγότερο. Εξυπακούεται ότι, αν υπερβούν το όριο κλεισίματος περισσότερα ζεύγη ή άτομα, νικητής είναι εκείνος με τους περισσότερους πόντους.
.
[ Εστάλη από την Αμαλία Ρόκου ]
